W jak wystawy sklepowe

Krótki post to właściwie zdecydowanie zbyt mały format, żeby w pełni opisać fenomen wystaw sklepowych w Pradze. Kiedy widzi się to, co ludzka wyobraźnia potrafi stworzyć na dwóch metrach przestrzeni za szybą, należałoby raczej napisać o tym jakieś opasłe tomiszcze: "Wystawy sklepowe a mentalność Czechów" albo "Wystawy sklepowe jako egzemplifikacja nostalgii za komunizmem". Ten drugi tytuł byłby może mniej chwytny, ale za to bardziej trafny, bo wystawy sklepowe w Pradze wyglądają jak hymn do minionych czasów.

Zupełnie jakby poczucie estetyki sklepikarzy zatrzymało się w latach 70-tych. Ten przepych, nadmiar towaru, pierwszy blichtr importowanych produktów, a wszystko to w pazłotku. Brakuje tylko pani z podmalowanym niebieskim okien i blond baranem na głowie. Choć między Bogiem, a prawdą, ten gatunek dam bynajmniej nie wyginął na ziemi czeskiej.

Moim absolutnym faworytem jest wystawa sklepowa pewnego całodobowego sklepu niedaleko mojego domu. Nie dość, że fantazja pełna, to jeszcze sześć różnych gablot wystawowych, więc wrażenie robi.

Każde okno jest tematyczne. Prawdziwe rarytasy sztuki wystawienniczej. Pierwsza trójca:

Mrożonki niczym morska bryza - kompozycja utrzymana w spokojnych błękitach. Wśród fantazyjnie upiętych rybackich sieci pluskają się mrożonki. Mamy tutaj burgery rybne, paluszki z mintaja przepływające koło filetów. W górnym lewym roku trochę odseparowana przemieszcza się ławica pizz mrożonych - słusznie, rybne one za bardzo nie są. Na środku majestatycznie stoi latarnia morska. Po jej prawicy spływa jaskrawozielony wodorost.


Mięsa, czyli swojskość ze szczyptą egzotyki - kompozycja w barwach ognistych (głębokie brązy, czerwienie, oranże i żółcie). Rustykalne lewitujące w przestworzach kosze pełne wędliniarskich wyrobów. Tekturowe gigantyczne salami ewidentnie zaprzyjaźniające się z egzotycznym drinkiem. Do tego kilka korali czosnku, trochę plastykowych winogron i cytrynek pomieszanych z pomarańczami. A w lewym górnym rogu filiżanka z kawą i croissant - jako dopełnienie posiłku. Żyby bardziej kosmopolitycznie było.



Czas na róż, czyli chemia gospodarcza - papiery toaletowe i proszki do prania to prawdziwa romantyka. Jeszcze większa, jeśli między Rexem do kolorów i Arielem do śnieżnobiałego prania zabłąka się kompozycja kwiatowa w różowym celofanie. Do tego wiotkie niby lilie, trochę orchidee i każdy z rozmarzeniem pomarzy o płynie do mycia naczyń Jar.



No i jak tu u nich nie kupować. Nie dość, że produktów mają co niemiara to jeszcze widać że w swoją pracę wkładają całą duszę i cały talent plastyczny - niestety niewielki...

ž jak želvy, czyli żółtwie

Praga to miasto, w którym myśli się o ludzkich potrzebach, m.in dotyczących trunków wszelakich. Oprócz panelaków (czyli tutejszych blokowisk) właściwie w każdej dzielnicy, na każdej ulice jest jakaś knajpa, czasami nawet kilka. Oczywiście jak to zazwyczaj bywa, rekordy zostają wpisane do księgi Guinessa, dzięki czemu można się dowiedzieć, że Žižkov jest najgęściej uknajpioną dzielnicą na świecie na jednego mieszkańca.

No więc, gdy już taki statystyczny Czech, który jest również największym na świecie konsumentem piwa, pojawi się w hospodzie, zazwyczaj nie ogranicza się do jednego, małego. Nawet jeśli ma właśnie przerwę na lunch. Jeśli idzie do swojej przydomowej, zaprzyjaźnionej knajpy problemu nie ma. Nawet na czworaka jakoś do domu dotrze. Gdy jednak wypije trochę więcej, a do tego przyjechał autem, zawsze może zadzwonić po żółwia. Przyjedzie np. ten z firmy modrý anděl (niebieski anioł) i bezpiecznie odtransportuje obywatela i jego auto do domu.

Instytucja zastępczych kierowców na telefon jest w Pradze niezwykle popularna, a do tego tańsza niż taksówka. Co ciekawe, niektórzy korzystają z niej również rano, kiedy czują że ilość promili w ich organizmie nadal przewyższa dopuszczalne normy (w Czechach jest rygorystyczne prawo, we krwi nie można mieć nawet ułamka promila alkoholu). Anioł przyjeżdża do ciebie i bezpiecznie transportuje do pracy, gdzie możesz sobie w spokoju trzeźwieć.

Kiedy wieczorową porą napotykam na ulicach niebieskie anioły, tylko utwierdzam się w przekonaniu, że Czesi to naród, który jest absolutnym mistrzem w minimalizacji przeszkód życiowych. Nie ma takiego problemu, którego nie można albo zbagatelizować albo wyeliminować. Byleby tylko nadal trwać v klídku, no i łamać prawo w granicach rozsądku. W końcu sami przyznają, że aspirują raczej do bycia weselszym odpowiednikiem swoich zachodnich sąsiadów, a nie tymi nieobliczalnymi Słowianami.

G jak godziny otwarcia sklepów

Czechy to kraj, w którym łatwo przypomnieć sobie słuszność maksymy mówiącej, że praca nie jest najważniejsza w naszym życiu. Jest przecież tyle innych wymiarów codzienności, które trzeba solidnie pielęgnować. Znajomi, rodzina, spotkania przy piwie, uprawianie sportów, oglądania meczów, łowienie ryb, jeżdżenie na chałupę. Wszystko powinno być v pohodě i oczywiście również v klídku. Stan radosnego spełnienia, niezbyt euforyczny, raczej syty i niezmienny. Żadnych tam nadmiernych ekscesów (piwo raczej uspakaja niż dodaje bojowego narowu), romantycznych uniesień. Żeby można było sobie ponarzekać na kraj i ludzi w miłym towarzystwie. Starsze panie przy winku, panowie w hospodach. Lub na odwrót.

Ten to wspaniały kllídek ogarnia naprawdę wszystkich. Na chwilę zapominamy o pędzie, biegu do pracy, pośpiechu. Wszystko jest takie wyważone i skrojone na ludzką miarę. Chodzimy po ulicach z uśmiechem, bo w sumie brudno tak samo jak w Warszawie, ale jakoś tak wolniej i pocieszniej. I te wszystkie otwarte hospody, kawiarnie i knajpy. I jeszcze jeśli akurat nie ma zimy, to tak ten prawie południowy klimat czujemy. I byłoby wiecznie tak pięknie, gdyby nagle nie okazało się, że w lodówce wieje pustka.

Czeka nas bowiem wędrówka do sklepu. A sklepy jak wiadomo mają właścicieli i pracowników. Jeśli są Czechami, należy zapomnieć o tym, że po 18 uda się cokolwiek kupić. Odkładanie zakupów, dorabiania kluczy itp. na weekend mija się z celem - punkty obsługi są otwarte tylko w tygodniu. W końcu w weekend trzeba odpocząć. Kiedy zaczyna się letni czas, Prażanie tłumie wyjeżdżają za miasto. Ostatnio właściciel często odwiedzanego bazaru (sklepu ze starociami) z rozbrajającą szczerością poinformował mnie, że już niedługo będzie zamykał swój kiermasz w piątki o 13, bo pogoda się poprawia i trzeba ruszyć za miasto. Oczywiście bazar w weekend jest zawsze zamknięty. Kiedy kończę pracę o 17 muszę biegiem kierować się w jego stronę, bo inaczej nigdy bym nie znalazła różnych skarbów czeskiego szkła. I taką tendencję widać u wszystkich. Jedyne miejsca, w których można zrobić zakupy w weekend to galerie handlowe i potraviny u Wietnamczyków.

Wietnamczycy pracują non stop. Ich sklepy otwarte są w świątek, piątek i niedzielę. I to jedyny ratunek dla dziwnej Polki, co to zapomina, że co prawda praca rzecz święta, ale umiar jest najważniejszy.

G jak Gröbovka

Dzisiaj zdradzę, moim zdaniem, najpiękniejsze w Pradze miejsce romantycznych schadzek. W tym mieście widoków nie brakuje, ale zazwyczaj aby je zobaczyć trzeba się przepychać łokciami między chmarą równie romantycznie nastrojonych turystów. Z tego miejsca nie widać Mostu Karola, ani Starego Miasta, nie leży w Pradze 1 i zanim się do niego dotrze trzeba trochę pobłądzić po krzakach, ale naprawdę warto. Tym miejscem jest altana na Gröbovce.

Jeśli ktoś potrafi sobie wyobrazić piękny, drewniany pawilon letni z widocznymi śladami fascynacji wschodem, a do tego osadzi tą altanę na zboczu autentycznej winnicy uzyska właśnie to coś. W cieplejsze wieczory odbywają się tutaj co jakiś czas milongi, na które każdy może przyjść i spróbować swoich tanecznych umiejętności lub po prostu poobserwować innych. Nie dość, że widoki piękne, bo winnica jak to zazwyczaj bywa wznosi się ponad Pragą, to jeszcze można napić się pysznego i niedrogiego wina.

W ciągu dnia w parku (Gröbovka to nazwa byłej prywatnej posiadłości Moritza Gröbe - czeskiego fabrykanta, który zbudował swoją posiadłość na miejscu starej, królewskiej winnicy) można się natknąć na inne ciekawe akcje. Kiedyś postanowiłam zrobić sobie jesienny piknik i w spokoju poczytać książkę leżąc na trawię. Kiedy dotarłam na miejsce okazało się, że odbywa się właśnie doroczny festwial burčaka, czyli młodego wina, no i oczywiście o spokojnej lekturze mogłam zapomnieć. Za to burčak był wyśmienity, co jest raczej rzadkością w stołecznym mieście Republiki Czeskiej, ponieważ trunek ten przygotowuje się na Morawach.

Jednym słowem, jeśli ktoś odczuwa potrzebę romantyczności w środkowoeuropejskiej stolicy miłości musi wieczorową porą udać się do altany. Dokładnego adresu nie podaję, zdesperowani na pewno ją odnajdą, a ci którzy będę mniej cierpliwi przynajmniej utwierdzą mnie w przekonaniu, że to miejsce może pozostać choć trochę moje.